In mijn huis is de Kattenkamer normaal gesproken een oase van rust, waar mijn logeetjes spelen, slapen en elkaar wassen. Maar sinds kort heb ik een katje dat heel ander gedrag vertoont. Ze beweegt zich langzaam, bijna sluipend, met een dikke staart die strak over haar rug ligt.
Toen ik laatst haar broertje aandacht gaf, vloog ze hem ineens aan en deelde rake klauwen uit, recht voor mijn ogen. Ik vroeg mij toen af of een kat jaloers zijn? En zo ja, waarom?
Kunnen katten jaloers zijn?
Katten staan bekend als onafhankelijke dieren, maar wie goed kijkt, ziet dat ze sterke emotionele banden kunnen hebben, met hun mensen, maar ook met hun leefomgeving. Jaloezie is geen menselijke emotie die je één op één kunt toeschrijven aan dieren, maar katten kunnen wél gevoelens van onzekerheid, territoriumdrang en angst om aandacht te verliezen ervaren. Deze gevoelens kunnen zich uiten in gedrag dat wij als ‘jaloers’ bestempelen.
Jaloezie op een andere kat in huis
Wanneer er meerdere katten in een huishouden wonen, ontstaat er vaak een duidelijke onderlinge 'afspraak' wat hun plaats in binnen de groep. Deze verstandhouding die zij onderling hebben, is voor de baas niet altijd duidelijk. Dan is het natuurlijk ook nog zo dat je te maken hebt met verschillende karakters. Het ene katje is wat zelfverzekerder dan de ander, etc. Een kat in de groep kan het gevoel hebben dat hij minder aandacht krijgt dan de ander. Zeker wanneer de baas veel knuffelt met de andere kat, kan dit leiden tot nijdige blikken, grommen, sissen of zelfs aanvallen.
Jaloezie op een nieuwe baby
Een baby verandert de dynamiek in huis compleet. De kat krijgt (bijna van de een op de andere dag) minder aandacht en, wat vooral heel belangrijk is, de routine wordt verstoord. Sommige katten reageren door zich terug te trekken, andere worden juist extra aanhankelijk of vertonen ongewenst gedrag, zoals plassen buiten de bak of krabben aan meubels.
Jaloezie op kinderen of bezoek
Kinderen kunnen druk en onvoorspelbaar zijn, wat spanning veroorzaakt bij een kat. Daarnaast kan het voor de kat frustrerend zijn om te zien dat haar baasje ineens meer tijd doorbrengt met andere mensen (of huisdieren). Dit kan leiden tot protestgedrag, zoals krabben, bijten of luid miauwen.
Hoe herken je een jaloerse kat?
Een jaloerse of onzeker reagerende kat laat vaak subtiele, maar duidelijke signalen zien.
- Ze hebben een dikke, opgezette staart die strak over de rug gedragen wordt (zoals mijn oppaskatje doet)
- Mogelijk bewegen de kat traag en gespannen bewegen of gaat juist overdreven stoer rondlopen.
- Je hoort grommen, sissen of ze doen uitvallen richting het ‘object’ van jaloezie.
- De kat miauwt overmatig om je aandacht te trekken of gaat zich terugtrekken.
- En dan heb je het bekende ongewenste gedrag zoals krabben, sproeien of plassen op plekken waar het niet mag.
Wat kun je doen wanneer jouw kat jaloers is?
Gelukkig zijn er manieren om een jaloerse kat gerust te stellen en conflicten te voorkomen. Geef elke kat voldoende individuele aandacht. Dat doe je door met haar te knuffelen en te spelen. Je neemt elke kat apart zodat niemand zich buitengesloten voelt.
Creëer daarnaast veilige plekken voor je kat zodat deze zich kan terugtrekken en zich zo geborgen voelt. Hoge plekken zoals krabpalen of planken werken goed. Ze kan dan vanuit de hoogte alles observeren. Dit vinden alle katten een superidee! Ze zitten namelijk graag hoog om de boel in de gaten te houden.
Houd je routines zoveel mogelijk gelijk. Katten houden van voorspelbaarheid. Voer, speel en knuffel daarom op vaste momenten. Dat maakt van je katje een blije kat.
Introduceer je nieuwe gezinsleden rustig. Dus of het nu om een baby, kind of nieuwe kat gaat, geef je kat de tijd om te wennen. Laat haar in eigen tempo kennismaken. Gaat ze dus van schrik onder de bank zitten, laat haar maar. Ze komt wel weer tevoorschijn. Op haar tijd.
Je kunt gebruik maken van geur en positieve associaties. Katten hechten namelijk veel waarde aan geur. Gebruik feromoonverstuivers (zoals Feliway) en beloon goed gedrag met snacks of speeltjes.
Doet je kat iets wat jij niet wilt, corrigeer dan niet met straf, maar met afleiding. Omdat straffen de angst of onzekerheid alleen maar erger maakt. Leid haar aandacht liever af met spel of geef haar even rust.
Bange, onzekere katjes
Jaloezie bij katten is vaak een teken dat ze zich onzeker voelen of bang zijn om hun plek te verliezen. Door begrip te tonen en gericht te werken aan een veilige, stabiele omgeving, kun je veel spanning wegnemen.
Mijn katje in de Kattenkamer heeft me laten zien hoe sterk zulke emoties kunnen zijn. Door haar ruimte, aandacht en rust te geven, hoop ik dat ze zich weer veilig genoeg voelt om haar klauwen voor spelen te bewaren en niet voor haar broertje.
Een jaloerse kat is dus meestal een onzekere kat.
