Kat en schermtijd

We kennen allemaal de waarschuwingen, te veel op je telefoon kijken is slecht voor je concentratie, slaap en zelfs je relaties met anderen.

Wanneer ik bij een oppaskat ben, maak ik altijd een soort van ‘foto van de dag’. Op die momenten merk ik altijd dat, wanneer ik met mijn mobiel aan kom om die foto te maken, de katten wegdraaien en niet zo graag op de foto willen (daar heb ik al eerder een blog over geschreven) maar wat mij ook opvalt is, dat de kat zich terugtrekt als ik die foto met berichtje naar het baasje stuur. Ik heb dan immers geen aandacht voor de kat en zit met een mobiel voor mijn neus.

Verbonden, maar ook met je kat?

In een tijd waarin we voortdurend verbonden zijn met onze smartphones, staan we zelden stil bij wat dat doet met de band met onze huisdieren. We weten inmiddels dat kinderen negatieve effecten kunnen ondervinden van ouders die te vaak op hun telefoon zitten. Maar hoe zit dat eigenlijk met katten? Voelen zij het ook als jij er “niet helemaal bij bent”?

En hoe zit dat dan met jouw kat? Merk jij dat je harige huisgenoot zich soms terugtrekt of zich anders gedraagt wanneer jij verdiept bent in je scherm? Het is een interessante vraag die veel katteneigenaren niet snel stellen, maar zeker het onderzoeken waard is.

Katten zijn sociale wezens, op hun eigen manier

Hoewel katten vaak als afstandelijk of onafhankelijk worden gezien, zijn ze veel gevoeliger voor hun omgeving en jouw gedrag dan je misschien denkt. Katten houden van routine, rust, en subtiele vormen van aandacht. Samen op de bank liggen, zachtjes aangesproken worden, een blik of een aanraking op z’n tijd.

Als jij vaak verdiept bent in je scherm, verdwijnen die kleine contactmomentjes. Je kijkt je kat niet aan, je merkt niet dat ze je aandacht zoekt, of je onderbreekt plots een aaisessie om een bericht te lezen. Katten merken dat, net als kinderen, en kunnen daarop reageren door zich terug te trekken of juist meer aandacht op te eisen.

Je mobiel als barrière

Vanuit het perspectief van je kat kan jouw telefoon letterlijk en figuurlijk een barrière vormen.

Als jij op je mobiel kijkt, zit je vaak voorovergebogen, met je aandacht gericht op iets wat jouw kat niet begrijpt. Vanuit haar perspectief ontstaat er een soort barrière. Sommige katten zullen dat negeren, anderen zoeken actief jouw aandacht, door te mauwen, op je toetsenbord te gaan liggen of gewoon uit beeld te verdwijnen.

Katten zijn opvallend gevoelig voor jouw gedrag. Ze observeren je, volgen je stem en reageren op lichaamstaal. Als jij regelmatig verdiept bent in je scherm, kunnen katten dat aanvoelen als afwezigheid, alsof je er fysiek wel bent, maar mentaal niet. Katten zoeken vaak op subtiele manieren contact, een korte blik, een zucht, een kopje tegen je hand. Als je op je telefoon zit, mis je die signalen en je kat merkt dat.

De subtiele impact op jullie band

De relatie met een kat draait niet om constante interactie, maar wel om aanwezigheid, rust en wederzijds vertrouwen. Door vaak afgeleid te zijn door je mobiel, mis je signalen van je kat. Een blik, een beweging van de staart, een zacht kopje tegen je been. Als deze signalen structureel worden genegeerd, kan de kat concluderen dat jij niet beschikbaar bent, en zich emotioneel wat meer terugtrekken. Op de lange termijn kan dit leiden tot minder interactie. Niet omdat je kat jou niet meer leuk vindt, maar omdat ze geleerd heeft dat jij er vaak ‘niet echt’ bent. Dat is toch best wel verdrietig, vind ik.

Kleine veranderingen, groot effect

Gelukkig is het makkelijk om hier bewust mee om te gaan. Je hoeft echt niet je telefoon de deur uit te doen om een sterke band met je kat te behouden. Een paar kleine aanpassingen maken al verschil.

Plan schermvrije momenten samen, bijvoorbeeld tijdens het aaien of spelen en reageer bewust op haar signalen, hoe klein ook.

Maak oogcontact. Katten gebruiken zachte blikken, het beroemde ‘slow blink’, als teken van vertrouwen. Je kijkt hierbij je kat aan doet zachtjes je ogen dicht. Wanneer jouw kat dit ook doet, hebben jullie een hele mooie connectie.

Laat je mobiel dus even liggen als je kat bij je komt liggen of om aandacht vraagt.

Je denkt bij schermtijd vaak aan de relatie tot mentale gezondheid of kinderen, maar je huisdieren verdienen net zo goed je aandacht. Ze leven volledig in het moment en als jij dat ook even doet, zal je merken dat de band met je kat verdiept. Laat je scherm af en toe liggen, en kijk je kat écht aan. Je zult verbaasd zijn hoeveel er dan gebeurt.

Meer rust voor jullie allebei

Niet alleen je kat wordt er beter van als jij minder op je scherm zit, jij ook.

Even uit het digitale rumoer stappen en je aandacht richten op een dier dat volledig in het moment leeft, kan verrassend ontspannend zijn. Jullie band verdiept zich, en je wordt je bewuster van wat er om je heen gebeurt.

Dus de volgende keer dat je kat op je schoot springt terwijl jij door je telefoon scrolt, leg hem eens weg.

Niet de kat, jouw telefoon ;)